Valletta to chyba jedna z najmniejszych stolic świata, jednak mimo małej powierzchni ma bardzo wiele do zaoferowania. Zabytkowe kościoły, zielone kwieciste ogrody, muzea, piękny widok na morze i fort znajdujący się na samym końcu półwyspu, na którym Valletta się znajduje. Już samo położenie miasta, na półwyspie otoczone przez inne miasta na zewnętrznych półwyspach, które również zakończone są fortami, tworzy niecodzienny widok. A turystów, którzy chcą zobaczyć to zjawiskowe miasto jest tutaj bardzo wielu, nawet poza sezonem, kiedy reszta wyspy jest jakby lekko opustoszała.
Brama Miejska i ulica Republiki
Jak już mówiliśmy we wcześniejszej notce większość kursów autobusów miejskich wiedzie przez Vallettę, a dokładnie przez ogromny plac, który znajduje się bezpośrednio przed wejściem do miasta i służy jako wielka zatoczka, z której te autobusy zaczynają swoje trasy. Trzeba powiedzieć, że to zbiorowisko autobusów na tak małej powierzchni wygląda zabawnie. Z środka placu cały ten rozgardiasz oglądają trytoni wyrzeźbieni w zabytkowej fontannie. Chodźmy jednak już do miasta. Wchodząc do niego ma się wrażenie, że wchodzimy do fortecy. Wejście na centralną ulicę Republiki stanowiła do 2011 roku brama miejska, monumentalna budowla z 1968 roku. Wygląd wejścia został jednak zmieniony podczas budowy sąsiedniego budynku Maltańskiej Opery, która została wybudowana w miejsce Opery Królewskiej wzniesionej przez Brytyjczyków w 1866 r. i niestety doszczętnie zniszczonej wskutek bombardowania 7 kwietnia 1942 r. Jej pozostałości można jeszcze zobaczyć obok.
Konkatedra św. Jana
Idziemy dalej ulicą Republiki. Valletta jest tak małą stolicą, że w sumie od samej bramy wejściowej w oddali można dostrzec niebieski horyzont morza. Niedaleko głównej bramy znajduje się najważniejszy kościół stolicy - konkatedra poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi. Z zewnątrz prosty i surowy budynek, wyglądający identycznie jak większość kościołów na Malcie. Pomimo niezbyt zachęcającego wyglądu zewnętrznego, wnętrze świątyni zachwyca barokowymi zdobieniami i złoceniami. Duże wrażenie wywiera marmurowa podłoga pokryta kolorowymi płytami nagrobnymi. Sufit natomiast cały pokryty jest malowidłami przedstawiającymi sceny z życia św. Jana Chrzciciela. Niesamowite uczucie, gdy jest się w pomieszczeniu, w którym wszystko wokół nas mieni się złocistym blaskiem. Po prostu piękne.
Pałac Wielkiego Mistrza
Pośrodku Valletty znajduje się pałac Wielkiego Mistrza Zakonu joannitów. Kim są joannici? Joannici to inaczej powstały w XI w. Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana i tak jak znany nam Zakon Krzyżacki czy Templariuszy mieli oni chronić chrześcijan i Ziemię Świętą przed niewiernymi. W późniejszych czasach wygnani przez rozszerzających swoje tereny Turków przybyli na Maltę w XVI w. i tu się osiedlili, przy okazji czyniąc z Malty prawdziwą fortyfikację obronną. Do końca XVIII w. przyczynili się do rozkwitu, nie tylko militarnego, ale także gospodarczego wyspy. Słynny krzyż maltański to oficjalny symbol Zakonu Joannitów i można go spotkać na Malcie na każdym kroku.
W czasach panowania brytyjskiego pałac był siedzibą rządu, obecnie jest oficjalną siedzibą prezydenta Malty. Mimo to nadal można zwiedzać niektóre jego części, m.in. zbrojownię (Armoury), w której wystawiono łącznie 5700 sztuk zachowanej broni i części uzbrojenia zakonu. Na piętrze znajdują się pełne przepychu komnaty m.in. Sala Wielkiej Rady, gdzie na 12 freskach można oglądać Wielkie Oblężenie Malty z 1565 roku, a w jadalni wiszą portrety wszystkich dotychczasowych prezydentów Malty oraz królowej Elżbiety II, która do 1974 roku była oficjalną głową państwa. Musimy jednak powiedzieć, że spodziewaliśmy się tutaj czegoś więcej. Zbrojownia nie była dla nas niczym oryginalnym (może dlatego, że kilka razy bywaliśmy już w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie) a sal urzędowych do zwiedzania było mało a ich wystrój owszem może się podobać, ale wyjątkowej architektury wnętrz tam nie zobaczymy. Zainteresować mogą głównie malowidła naścienne w głównym korytarzu, co pokazujemy na zdjęciach.
Upper i Lower Barracca Gardens
Valletta to jednak nie tylko budynki i wąskie uliczki. Znalazło się tutaj miejsce również na trochę zieleni. W mieście znajdują się trzy ogrody, które bardziej przypominają skwerki z ławkami, palmami i kwiatami. Ze wszystkich rozciągają się wspaniałe widoki na okolicę. Sami odwiedziliśmy dwa z nich: Upper i Lower Barracca Gardens. Pierwsze znajdują się w najwyższym punkcie murów miejskich, w Bastionie św. Piotra, skąd mamy piękny widok na Wielki Port, Trzy Miasta i położone niżej dzielnice stolicy. Drugie, nieco mniejsze, ale przez to nie mniej urokliwe, oferują dodatkowo widok na ujście zatoki i otwarte morze.
The Malta Experience
A teraz kompletnie coś z innej beczki. Historia Malty jest bardzo burzliwa i tym samym interesująca. Jeżeli jednak nie macie ochoty spędzać zbyt wiele czasu na kartkowanie przewodnika i wczytywanie się w historyczne szczegóły, polecamy obejrzeć trwający ok. 40 min pokaz filmowy 3D wyświetlany w pobliżu fortu św. Elma. Podczas jego oglądania możemy poznać historię Malty, jaki ma związek ze św. Pawłem, joannitami, dzieje Wielkiego Oblężenia Turków z 1565 r. oraz maltańską historię II wojny światowej. Film, co ciekawe, dostępny jest również w polskiej wersji językowej.
Kościół św. Pawła Rozbitka
W kraju, w którym w 60 r. znalazł gościnę apostoł Paweł, kiedy jego statek rozbił się u brzegu wyspy, nie mogło zabraknąć kościoła przypominającego o tym wydarzeniu. Ten pochodzący z XVI w. kościół posiada dwie bardzo cenne relikwie: kości św. Pawła oraz fragment kolumny, na której święty został ścięty. We wnętrzu świątyni znajduje się również pozłacana statua świętego. Co roku 10 lutego odbywa się w Valletcie festa poświęcona św. Pawłowi, podczas którego owa rzeźba jest niesiona w procesji przez miasto.
Muzeum wojny i fort św. Elma
Większość fortów obronnych, których w okolicy Valletty jest bardzo dużo, jest niestety niedostępnych dla turystów. Bardzo dobrą okazją na spacer po forcie jest wizyta w Muzeum Wojny, które zlokalizowane jest w forcie św. Elma. Sam fort istnieje dłużej niż cała Valletta. Został wybudowany w 1488 r. na krańcu półwyspu i odegrał bardzo ważną rolę podczas Wielkiego Oblężenia. Na zewnętrznych murach widać jeszcze ślady walk z tamtego okresu. Fort został wybudowany przez joannitów i miał za zadanie chronić wejścia do portów w tym regionie.
W siedmiu salach muzeum prezentowana jest bardzo ciekawa historia Malty, od czasów prehistorycznych, przez Wielkie Oblężenie, panowanie Francuzów i Brytyjczyków po II wojnę światową i czasy współczesne. Muzeum jest ciekawe i mocno multimedialne. Znajdują się tu takie perełki jak np.: tytułowa strona gazety "The Times of Malta" z 28 lipca 1941 roku, w której informowano o pierwszym ataku morskim na Maltę podczas II Wojny Światowej oraz krzyż św. Jerzego, najwyższe cywilne odznaczenie państwowe Zjednoczonego Królestwa, którym król Jerzy VI odznaczył Maltę w 1943 r. za opór przed państwami Osi i obronę. I to z tego powodu krzyż św. Jerzego znajduje się obecnie na fladze Malty.
Świątynie megalityczne w Tarxien
Na koniec pozwolimy wspomnieć sobie jeszcze o dwóch miejscach, które znajdują się w niedalekiej odległości od stolicy Malty. Pierwszym z nich jest Tarxien, małe miasteczko, które znane jest z imponujących pozostałości największego maltańskiego zespołu świątyń megalitycznych. Składa się on z czterech pojedynczych świątyń, które powstały pomiędzy 3800 i 2500 rokiem p.n.e. Tutaj znajdują się kopie wielu ołtarzy, pokrytych płaskorzeźbami w kształcie wąsów, spirali i fal oraz kopia najsłynniejszej na Malcie statuetki Wielkiej Matki Ziemi, ówczesnej bogini. Podczas spaceru po ziemi pałęta się wiele małych kamiennych kul, które służyły prawdopodobnie do przemieszczania wielkich megalitycznych kamiennych brył, z których budowano świątynie. Technika jak ta, która używana była przy budowie egipskich piramid!
Trzy miasta
Valletta jest otoczona przez kilka mniejszych miejscowości, jednak granice pomiędzy nimi zatarły się całkowicie i całe wybrzeże w tej części wyspy przypomina jedno wielkie miasto. Cospicua (Bormla), Vittoriosa (Birgu) oraz Senglea (L-Isla) to trzy ufortyfikowane miasta, które są często określane wspólnym mianem. Vittoriosa była pierwszą siedzibą joannitów, kiedy rycerze bronili wyspę. Na końcu półwyspu znajduje się fort św. Anioła. Szczególnie polecamy wybrać się do Senglei, na sam koniec półwyspu, gdzie znajduje się Safe Haven Gardens. W tym małym skwerku znajduje się jedna z kamiennych budek wartowniczych, na ścianach której wyrzeźbiono atrybuty uważnego strażnika: oko i ucho. Przypominają one, że strażnik musi być zawsze czujny na posterunku. Z tego miejsca mamy naprawdę piękny widok na stolicę Malty.
Praktyczne informacje na koniec:
Konkatedra św. Jana - godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 9:30-16:30, sobota - 9:30-12:30, niedziela - zamknięte; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci - 7,50 €, dzieci poniżej 12. roku życia - za darmo. Więcej informacji na stronie.
Pałac Wielkiego Mistrza - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-17:00 (Palace Armoury), poniedziałek - piątek 10:00-16:30, sobota - niedziela 9:00-16:30 (Palace State Rooms); ceny biletów: Palace Armoury & Palace State Rooms dorośli - 8 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 6 €, dzieci 6-11 lat - 4 €, Palace Armory, gdy State Romms są zamknięte dorośli - 6 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 4,50 €, dzieci 6-11 lat - 3 €. Więcej informacji na stronie i stronie.
The Malta Experience - godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 11:00-16:00 (pokazy o pełnych godzinach), sobota - niedziela 11:00-14:00 (pokazy o pełnych godzinach),; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci - 7 €, dzieci do 14. roku życia - 5 €. Więcej informacji na stronie.
Muzeum Wojny - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-18:00; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 7,50 €, dzieci 6-11 lat - 5,50 €. Więcej informacji na stronie.
Świątynie megalityczne w Tarxien - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-17:00; ceny biletów: dorośli - 6 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 4,50 €, dzieci 6-11 lat - 3 €. Więcej informacji na stronie.
Jak już mówiliśmy we wcześniejszej notce większość kursów autobusów miejskich wiedzie przez Vallettę, a dokładnie przez ogromny plac, który znajduje się bezpośrednio przed wejściem do miasta i służy jako wielka zatoczka, z której te autobusy zaczynają swoje trasy. Trzeba powiedzieć, że to zbiorowisko autobusów na tak małej powierzchni wygląda zabawnie. Z środka placu cały ten rozgardiasz oglądają trytoni wyrzeźbieni w zabytkowej fontannie. Chodźmy jednak już do miasta. Wchodząc do niego ma się wrażenie, że wchodzimy do fortecy. Wejście na centralną ulicę Republiki stanowiła do 2011 roku brama miejska, monumentalna budowla z 1968 roku. Wygląd wejścia został jednak zmieniony podczas budowy sąsiedniego budynku Maltańskiej Opery, która została wybudowana w miejsce Opery Królewskiej wzniesionej przez Brytyjczyków w 1866 r. i niestety doszczętnie zniszczonej wskutek bombardowania 7 kwietnia 1942 r. Jej pozostałości można jeszcze zobaczyć obok.
Konkatedra św. Jana
Idziemy dalej ulicą Republiki. Valletta jest tak małą stolicą, że w sumie od samej bramy wejściowej w oddali można dostrzec niebieski horyzont morza. Niedaleko głównej bramy znajduje się najważniejszy kościół stolicy - konkatedra poświęcona św. Janowi Chrzcicielowi. Z zewnątrz prosty i surowy budynek, wyglądający identycznie jak większość kościołów na Malcie. Pomimo niezbyt zachęcającego wyglądu zewnętrznego, wnętrze świątyni zachwyca barokowymi zdobieniami i złoceniami. Duże wrażenie wywiera marmurowa podłoga pokryta kolorowymi płytami nagrobnymi. Sufit natomiast cały pokryty jest malowidłami przedstawiającymi sceny z życia św. Jana Chrzciciela. Niesamowite uczucie, gdy jest się w pomieszczeniu, w którym wszystko wokół nas mieni się złocistym blaskiem. Po prostu piękne.
Pośrodku Valletty znajduje się pałac Wielkiego Mistrza Zakonu joannitów. Kim są joannici? Joannici to inaczej powstały w XI w. Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana i tak jak znany nam Zakon Krzyżacki czy Templariuszy mieli oni chronić chrześcijan i Ziemię Świętą przed niewiernymi. W późniejszych czasach wygnani przez rozszerzających swoje tereny Turków przybyli na Maltę w XVI w. i tu się osiedlili, przy okazji czyniąc z Malty prawdziwą fortyfikację obronną. Do końca XVIII w. przyczynili się do rozkwitu, nie tylko militarnego, ale także gospodarczego wyspy. Słynny krzyż maltański to oficjalny symbol Zakonu Joannitów i można go spotkać na Malcie na każdym kroku.
W czasach panowania brytyjskiego pałac był siedzibą rządu, obecnie jest oficjalną siedzibą prezydenta Malty. Mimo to nadal można zwiedzać niektóre jego części, m.in. zbrojownię (Armoury), w której wystawiono łącznie 5700 sztuk zachowanej broni i części uzbrojenia zakonu. Na piętrze znajdują się pełne przepychu komnaty m.in. Sala Wielkiej Rady, gdzie na 12 freskach można oglądać Wielkie Oblężenie Malty z 1565 roku, a w jadalni wiszą portrety wszystkich dotychczasowych prezydentów Malty oraz królowej Elżbiety II, która do 1974 roku była oficjalną głową państwa. Musimy jednak powiedzieć, że spodziewaliśmy się tutaj czegoś więcej. Zbrojownia nie była dla nas niczym oryginalnym (może dlatego, że kilka razy bywaliśmy już w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie) a sal urzędowych do zwiedzania było mało a ich wystrój owszem może się podobać, ale wyjątkowej architektury wnętrz tam nie zobaczymy. Zainteresować mogą głównie malowidła naścienne w głównym korytarzu, co pokazujemy na zdjęciach.
Upper i Lower Barracca Gardens
Valletta to jednak nie tylko budynki i wąskie uliczki. Znalazło się tutaj miejsce również na trochę zieleni. W mieście znajdują się trzy ogrody, które bardziej przypominają skwerki z ławkami, palmami i kwiatami. Ze wszystkich rozciągają się wspaniałe widoki na okolicę. Sami odwiedziliśmy dwa z nich: Upper i Lower Barracca Gardens. Pierwsze znajdują się w najwyższym punkcie murów miejskich, w Bastionie św. Piotra, skąd mamy piękny widok na Wielki Port, Trzy Miasta i położone niżej dzielnice stolicy. Drugie, nieco mniejsze, ale przez to nie mniej urokliwe, oferują dodatkowo widok na ujście zatoki i otwarte morze.
The Malta Experience
A teraz kompletnie coś z innej beczki. Historia Malty jest bardzo burzliwa i tym samym interesująca. Jeżeli jednak nie macie ochoty spędzać zbyt wiele czasu na kartkowanie przewodnika i wczytywanie się w historyczne szczegóły, polecamy obejrzeć trwający ok. 40 min pokaz filmowy 3D wyświetlany w pobliżu fortu św. Elma. Podczas jego oglądania możemy poznać historię Malty, jaki ma związek ze św. Pawłem, joannitami, dzieje Wielkiego Oblężenia Turków z 1565 r. oraz maltańską historię II wojny światowej. Film, co ciekawe, dostępny jest również w polskiej wersji językowej.
Kościół św. Pawła Rozbitka
W kraju, w którym w 60 r. znalazł gościnę apostoł Paweł, kiedy jego statek rozbił się u brzegu wyspy, nie mogło zabraknąć kościoła przypominającego o tym wydarzeniu. Ten pochodzący z XVI w. kościół posiada dwie bardzo cenne relikwie: kości św. Pawła oraz fragment kolumny, na której święty został ścięty. We wnętrzu świątyni znajduje się również pozłacana statua świętego. Co roku 10 lutego odbywa się w Valletcie festa poświęcona św. Pawłowi, podczas którego owa rzeźba jest niesiona w procesji przez miasto.
Muzeum wojny i fort św. Elma
Większość fortów obronnych, których w okolicy Valletty jest bardzo dużo, jest niestety niedostępnych dla turystów. Bardzo dobrą okazją na spacer po forcie jest wizyta w Muzeum Wojny, które zlokalizowane jest w forcie św. Elma. Sam fort istnieje dłużej niż cała Valletta. Został wybudowany w 1488 r. na krańcu półwyspu i odegrał bardzo ważną rolę podczas Wielkiego Oblężenia. Na zewnętrznych murach widać jeszcze ślady walk z tamtego okresu. Fort został wybudowany przez joannitów i miał za zadanie chronić wejścia do portów w tym regionie.
W siedmiu salach muzeum prezentowana jest bardzo ciekawa historia Malty, od czasów prehistorycznych, przez Wielkie Oblężenie, panowanie Francuzów i Brytyjczyków po II wojnę światową i czasy współczesne. Muzeum jest ciekawe i mocno multimedialne. Znajdują się tu takie perełki jak np.: tytułowa strona gazety "The Times of Malta" z 28 lipca 1941 roku, w której informowano o pierwszym ataku morskim na Maltę podczas II Wojny Światowej oraz krzyż św. Jerzego, najwyższe cywilne odznaczenie państwowe Zjednoczonego Królestwa, którym król Jerzy VI odznaczył Maltę w 1943 r. za opór przed państwami Osi i obronę. I to z tego powodu krzyż św. Jerzego znajduje się obecnie na fladze Malty.
Świątynie megalityczne w Tarxien
Na koniec pozwolimy wspomnieć sobie jeszcze o dwóch miejscach, które znajdują się w niedalekiej odległości od stolicy Malty. Pierwszym z nich jest Tarxien, małe miasteczko, które znane jest z imponujących pozostałości największego maltańskiego zespołu świątyń megalitycznych. Składa się on z czterech pojedynczych świątyń, które powstały pomiędzy 3800 i 2500 rokiem p.n.e. Tutaj znajdują się kopie wielu ołtarzy, pokrytych płaskorzeźbami w kształcie wąsów, spirali i fal oraz kopia najsłynniejszej na Malcie statuetki Wielkiej Matki Ziemi, ówczesnej bogini. Podczas spaceru po ziemi pałęta się wiele małych kamiennych kul, które służyły prawdopodobnie do przemieszczania wielkich megalitycznych kamiennych brył, z których budowano świątynie. Technika jak ta, która używana była przy budowie egipskich piramid!
Trzy miasta
Valletta jest otoczona przez kilka mniejszych miejscowości, jednak granice pomiędzy nimi zatarły się całkowicie i całe wybrzeże w tej części wyspy przypomina jedno wielkie miasto. Cospicua (Bormla), Vittoriosa (Birgu) oraz Senglea (L-Isla) to trzy ufortyfikowane miasta, które są często określane wspólnym mianem. Vittoriosa była pierwszą siedzibą joannitów, kiedy rycerze bronili wyspę. Na końcu półwyspu znajduje się fort św. Anioła. Szczególnie polecamy wybrać się do Senglei, na sam koniec półwyspu, gdzie znajduje się Safe Haven Gardens. W tym małym skwerku znajduje się jedna z kamiennych budek wartowniczych, na ścianach której wyrzeźbiono atrybuty uważnego strażnika: oko i ucho. Przypominają one, że strażnik musi być zawsze czujny na posterunku. Z tego miejsca mamy naprawdę piękny widok na stolicę Malty.
Praktyczne informacje na koniec:
Konkatedra św. Jana - godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 9:30-16:30, sobota - 9:30-12:30, niedziela - zamknięte; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci - 7,50 €, dzieci poniżej 12. roku życia - za darmo. Więcej informacji na stronie.
Pałac Wielkiego Mistrza - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-17:00 (Palace Armoury), poniedziałek - piątek 10:00-16:30, sobota - niedziela 9:00-16:30 (Palace State Rooms); ceny biletów: Palace Armoury & Palace State Rooms dorośli - 8 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 6 €, dzieci 6-11 lat - 4 €, Palace Armory, gdy State Romms są zamknięte dorośli - 6 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 4,50 €, dzieci 6-11 lat - 3 €. Więcej informacji na stronie i stronie.
The Malta Experience - godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 11:00-16:00 (pokazy o pełnych godzinach), sobota - niedziela 11:00-14:00 (pokazy o pełnych godzinach),; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci - 7 €, dzieci do 14. roku życia - 5 €. Więcej informacji na stronie.
Muzeum Wojny - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-18:00; ceny biletów: dorośli - 10 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 7,50 €, dzieci 6-11 lat - 5,50 €. Więcej informacji na stronie.
Świątynie megalityczne w Tarxien - godziny otwarcia: poniedziałek - niedziela 9:00-17:00; ceny biletów: dorośli - 6 €, studenci, dzieci 12-17 lat - 4,50 €, dzieci 6-11 lat - 3 €. Więcej informacji na stronie.
0 komentarze