Właśnie wróciliśmy z dwutygodniowej objazdówki po Sri Lance. Ponieważ sezon wyjazdowy do Azji właśnie trwa, chcemy przekazać Wam jak najwięcej informacji praktycznych z pierwszej ręki, na temat tej niesamowitej wyspy, które mamy nadzieję pomogą Wam zaplanować wyjazd. Wszystko zaplanowaliśmy sami, nie korzystaliśmy z ofert wynajmowanych kierowców i staraliśmy się sporo informacji wyciągnąć od miejscowych. W kolejnych notkach pokażemy naszą trasę objazdową po Cejlonie, jak wygląda transport na wyspie i co Lankijczycy jedzą. Śmiało możecie też się do nas odezwać z pytaniami w komentarzach :)

Najważniejsza kwestia: Czy warto jechać na Sri Lankę?

Oczywiście, że warto! Sri Lanka to cudowny niewielki kraj-wyspa, leżący na Oceanie Indyjskim, w niedalekiej odległości na południe od Indii. Jest to kraj bardzo różnorodny. Oferuje egzotyczne plaże, górzyste wędrówki, buddyjskie świątynie, historyczne średniowieczne miasta oraz niesamowicie miłych i pomocnych mieszkańców. A wszystko to o smaku i zapachu curry z herbatą :)
Bardzo zachęcamy Was do spróbowania własnych sił w organizacji wyjazdu na Sri Lankę, a już na pewno powinna ona mieć charakter objazdowy. Rodzaj pobytu oferowanego przez biura podróży, czyli pobyt na plażowym wybrzeżu i wycieczki fakultatywne nie mają tutaj sensu, ponieważ większość atrakcji turystycznych umiejscowiona jest wewnątrz wyspy, a dodatkowo transport na Sri Lance jest bardzo powolny. Popularne jest wynajmowanie prywatnego kierowcy, z którym można objechać całą wyspę i to jest rozsądniejszy pomysł na zwiedzanie. Napiszemy o tym więcej we wpisie poświęconym transportowi. 

Owszem, należy przygotować się na typowe, mogące spotkać się z niezrozumieniem, a czasem wręcz złością sytuacje. Szczególnie jeśli nie odrzucimy naszych uporządkowanych europejskich zwyczajów. Jednak Lankijczycy są bardzo mili i pogodni, często zagadują do obcokrajowców ze względu na ich ciekawość innych nacji, szczególnie europejskich, ponieważ sami nie posiadają takich funduszy, żeby pozwolić sobie na wyjazd do Europy. Nasza europejska podejrzliwość od razu podpowiada nam wtedy, że może to być próba naciągnięcia nas na kasę i czasem faktycznie tak jest. Jednak często Lankijczycy z czystej dobroci i ciekawości zagadują, podpytują i niemiłym jest bezinteresowne olewanie ich w takiej sytuacji.
Sri Lanka zajmująca powierzchnię w przybliżeniu łącznej powierzchni województw mazowieckiego oraz wielkopolskiego, czyli około 1/5 powierzchni całej Polski jest zamieszkiwana przez ponad 20 mln ludzi (dla porównania w Polsce żyje około 38 mln ludzi). Powoduje to bardzo duże zagęszczenie i tyczy się to szczególnie miast. Duże miasta Sri Lanki są bardzo gwarne, głośne i pełne ludzi. W połączeniu z niesamowicie intensywnym ruchem drogowym pełnym tuk-tuków, szalonych trąbiących na prawo i lewo autobusów, dużym zanieczyszczeniem powietrza emitowanym przez stare pojazdy, które nie mają nic wspólnego z kontrolowaniem emisji spalin, tworzy bardzo intensywną mieszankę dla Europejczyka.. Zatem poczucie porządku i schludności najlepiej zostawić w domu. Po kilku dniach można się dostosować.

Jak dostać się na Sri Lankę?

Z Polski oczywiście jedyną opcją jest podróż samolotem. Żadna linia lotnicza nie prowadzi niestety systematycznych lotów bezpośrednich z Polski. Bezpośrednio na wyspę można dostać się jedynie liniami czarterowymi (można upolować bilety już za 1000 zł w dwie strony za osobę, jedyny haczyk to odlot za 1-3 dni po zakupie biletów, jak to zawsze z polowaniem na tanie bilety czarterowe).
Jeśli zdecydujemy się skorzystać z regularnych linii lotniczych oferujących loty z przesiadką mamy do wyboru kilka: Emirates (z przesiadką w Dubaju), Qatar Airways (przez Doha), Swiss Air Lines (przez Zurych), Aeroflot (przez Moskwę), KLM (przez Amsterdam) czy Ukraine International Airlines (przez Kijów).
Najpopularniejszą opcją, ze względu na często najniższe koszty, są loty przez Kijów. Jeżeli szukamy oferty promocyjnej, cena za bilet dla jednej osoby w obie strony nie powinna przekraczać 2200 zł. Najczęściej spotyka się ceny biletów w przedziale od 2500 do 3000 zł.
My wybraliśmy linię Swiss Airlines, a przesiadkę mieliśmy w Zurychu. Nie jest to najbardziej komfortowa opcja, ze względu na bardzo długi pojedynczy lot z Zurychu na Sri Lankę (powyżej 10 godzin). Bardziej komfortową opcją, ale też droższą, jest lot liniami Emirates i Qatar Airways z przesiadką w Dubaju albo Doha. Wtedy podróż nie powinna być tak męcząca, ponieważ stopover wypada mniej więcej w połowie drogi. Fajne ceny biletów można znaleźć na początku roku, kiedy to linie lotnicze organizują przeceny.
Główne międzynarodowe lotnisko na Sri Lance znajduje się na zachodnim brzegu wyspy, w Katunayake, ok. 30 km na północ od Kolombo.

Wiza - jak i gdzie wyrobić?

Obywatele wszystkich krajów świata, oprócz Singapuru, Malediwów i Seszeli, muszą wyrobić turystyczną wizę na Sri Lankę. Można ją uzyskać na stronie http://www.eta.gov.lk/slvisa (koszt 35$) albo na lotnisku (koszt 40 $).
Ubieganie się o wizę online jest bardzo proste. Wymaga uzupełnienia prostego formularza, gdzie wpisujemy swoje dane osobowe. W polu 'Address in Sri Lanka' wystarczy wpisać adres pierwszego noclegu. Jeśli jeszcze go nie posiadacie wpiszcie Colombo, albo nazwę miejscowości, w której będziecie nocować pierwszego dnia.
Po wypełnieniu formularza na podany adres mailowy otrzymamy dwa maile. W pierwszym będzie potwierdzenie wysłania formularza, w drugim wystawione pozwolenie na wjazd na Sri Lankę (UWAGA! Drugi mail z otrzymaniem pozwolenia na wjazd łatwo pominąć, ponieważ na pierwszy rzut oka nie wygląda na oficjalny dokument). Drugi mail powinniście otrzymać w ciągu dwóch dni, ale zazwyczaj dostaje się go po kilkunastu minutach. Treść otrzymanego drugiego maila drukujemy.


Z wydrukowanym powyższym dokumentem oraz z Arrival Card (otrzymaną najprawdopodobniej w samolocie) stawiamy się na odprawie celnej z paszportem. Jeżeli będziecie ubiegać się o wizę na lotnisku, przed odprawą celną, po prawej stronie znajduje się biuro oficerów celnych, gdzie wydawana jest wiza.
Pozwolenie na pobyt wydawane jest standardowo na 30 dni. Dokument podróżny (paszport) musi być ważny przez co najmniej sześć miesięcy od daty wjazdu na terytorium Sri Lanki.

Kiedy jechać?

Najbardziej turystycznym okresem na Sri Lance są miesiące od grudnia do marca. Sri Lanka leży w obrębie klimatu podrównikowego wilgotnego, dlatego w tych miesiącach opady przestają być już obfite, a temperatury nie są jeszcze bardzo wysokie. Klimat warunkują dwa monsuny – Yala i Maha. Na południowo-zachodnim wybrzeżu monsun Yala przynosi obfite opady deszczu od maja do sierpnia. Z kolei na wschodnim i północnym wybrzeżu monsun Maha przynosi opady deszczu od października do stycznia. Ogólnie na Sri Lance trzeba przygotować się na wysokie temperatury oraz dużą wilgotność. W ciągu roku wartości pokazywane przez termometry różnią się w zależności od ukształtowania danego regionu. Na wybrzeżach i terenach nizinnych temperatury wynoszą od 22 do 30 stopni. W górach jest nieco chłodniej – lekko powyżej 20 stopni. W czasie najcieplejszych miesięcy mogą wystąpić upały z temperaturami przekraczającymi 40 stopni. Poza monsunami opady deszczu nie są duże, z reguły są to ciepłe mżawki, które mogą przynieść pozytywne chwilowe ochłodzenie. Trzeba też pamiętać, że ze względu na bliskie położenie nad równikiem dzień tutaj przez cały rok jest zbliżony długością do 12 godzin. Stąd też dzień życia Lankijczyka zaczyna się dość wcześnie, około 6 rano oraz kończy się wcześnie, ponieważ ciemno robi się już po 18. Dlatego też bogate życie nocne, w naszym europejskim znaczeniu tego zwrotu, tutaj nie występuje.

Szczepienia

Szczepienia to kolejny nieodłączny aspekt podróży nie tylko na samą Sri Lankę, ale do większości krajów azjatyckich o niższych standardach higieny niż w Europie. Żadna ze szczepionek nie jest obowiązkowa, ale jest grupa ZALECANYCH szczepień, które powinno się wykonać przed wyjazdem na Sri Lankę. Standardowo zaleca się szczepionkę przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, czyli tzw. chorobie brudnych rąk oraz typu B. Poza tym zalecane jest szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i polio (w komplecie jako jedno szczepienie) oraz durowi brzusznemu. Sami zaszczepiliśmy się także na wściekliznę i uważamy, że to był bardzo dobry wybór, ponieważ poza terenami miejskimi na Sri Lance chadzają sobie bardzo licznie dzikie małpy i bezpańskie psy. Niektórzy lekarze zalecają jeszcze szczepienie przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu oraz meningokokom, jednak są to choroby rzadko na Sri Lance spotykane.
Jeżeli nie robiliście wcześniej żadnych szczepień z powyższej listy, komplet podstawowych szczepień zalecanych przy pobycie na Sri Lance będzie kosztować minimum 1000 zł. Zabierzcie ze sobą potem na wyjazd książeczkę szczepień.
Na Sri Lance można się spotkać również z dengą, ale na tą chorobę nie ma szczepionek, leczy się tylko objawy. Ogniska malarii zostały wykarczowane na Sri Lance kilka lat temu. Pewnym problemem są komary, szczególnie w godzinach wieczornych i wszędobylskie mrówki, które lubią spacerować po pokojach. Zazwyczaj w pokojach nad łóżkiem znajdują się moskitiery, które na czas spania warto założyć na łóżko. A dla ochrony przed insektami podczas spacerów po Sri Lancę warto zakupić repelent przeciwko owadom z 20% DEET. Polecamy preparaty firmy Mugga.

Pieniądze

Walutą Sri Lanki jest rupia lankijska. Jedna rupia lankijska (LKR) dzieli się na 100 centów. Na styczeń 2019 r. 1 złoty był wart ok. 48 LKR. Najłatwiej wymienialną walutą obcą na rupie lankijskie jest amerykański dolar. Na miejscu w lokalnej walucie płaci się tak naprawdę za wszystko: noclegi, obiady w restauracji, atrakcje turystyczne i transport. W miejscach szczególnie turystycznych przyjmowane są również dolary amerykańskie, a na lotnisku także euro. Obcą walutę na lankijskie rupie wymienia się w punktach banków, które stoją obok siebie przy wyjściu z lotniska. We wszystkich punktach kurs walutowy jest identyczny, więc nie ma znaczenia do którego się udamy (kurs wymiany jest całkiem przystępny, taki sam jak w bankach na wyspie). Waluty można także wymieniać w innych bankach na terenie kraju, w niektórych punktach handlujących złotem, a w dużych miastach w Money Exchange Center. Aby wymienić pieniądze w banku, trzeba mieć przy sobie paszport.

Warto mieć w głowie szybki sposób przeliczania cen w rupiach lankijskich na złote i dolary amerykańskie. Lokalsi lubią czasem podawać ceny w dolarach, ponieważ uważają, że nam obcokrajowcom łatwiej wtedy zorientować się, czy coś jest drogie czy nie. Szybką metodą przeliczenia ceny w rupiach na złote jest pomnożenie kwoty przez 2 i podzielenie przez 100. Na styczeń 2019 r. 1 dolar amerykański był równy około 181 LKR. Nie zdziwcie się więc, gdy okaże się, że na pobyt na Sri Lance potrzebne są dziesiątki tysięcy rupii lankijskich.


Dla Europejczyka ceny na Sri Lance są bardzo niskie: średniej ceny fajny pokój dla dwóch osób ze śniadaniem na jedną noc może kosztować mniej niż 100 zł (mniej niż 5000 LKR), za obiad dla dwóch osób w restauracji zapłacimy ok. 1500 LKR, czyli ok. 30 zł. Opłaty za transport publiczny, zarówno autobusy, jak i koleje też są tanie: za średniej długości trasę na Sri Lance, a za taką trzeba uznać trasę do 50 km długości, zapłacimy nie więcej niż 300 LKR od osoby (6 zł).

Elektryczność

Na Sri Lance można spotkać się z dwoma typami gniazdek. Jednym z nich jest gniazdko typu D (stare brytyjskie, inna nazwa hindusko-afrykańskie) z jedną dziurką na górze i dwoma na dole (okrągłe). Częściej spotyka się nowsze gniazdka typu G (brytyjske - prostokątne trzy bolce). Trzeba zabrać ze sobą przejściówkę, która umożliwia przejście z naszego typu wtyczek na powyższe rodzaje gniazdek. W każdym sklepie z elektroniką z łatwością kupimy adapter do gniazdek typu G. Z typem D jest trochę trudniej, ale widzieliśmy parę sklepów internetowych, w których taki adapter jest dostępny. Często w hotelach przejściówki są już dostępne w pokojach dla gości.

Telefon/Internet

Do połączeń telefonicznych na terenie Sri Lanki i międzynarodowych oraz żeby móc korzystać z Internetu, najlepszym rozwiązaniem jest nabycie karty od lokalnego dostawcy usług komórkowych. Jest ich wiele do wyboru, ale najwięcej pochlebnych opinii przeczytaliśmy o firmie Dialog i dlatego postanowiliśmy nabyć karty tej firmy. Przy wyjściu z lotniska znajduje się kilka stragano-okienek, z których spora część to punkty usług komórkowych. Punkt firmy Dialog znajduje się na samym końcu po lewej. Standardowy pakiet jaki jest polecany dla turysty obejmuje miesięczne połączenia lokalne, międzynarodowe oraz pakiet internetowy w cenie na styczeń 2019 r. 1300 LKR. Jeżeli chodzi o pakiet internetowy dostajemy 9 GB, z których 4 GB to pakiet dzienny, a 5 GB - pakiet nocny (pomiędzy godziną 0:00 a 8:00 rano). Internet działa bardzo sprawnie, nie dostrzegliśmy większych przestojów w dostępie czy też wolnego łącza.


W punkcie obsługi Pani/Pan wypełnia swoje formularze na podstawie naszych danych z paszportu, a następnie wkłada nową kartę SIM do telefonu. Warto przed operacją zmienić język telefonu na angielski, żeby osoba nas obsługująca nie miała problemu ze zmianą odpowiednich ustawień w telefonie.

O czym należy pamiętać, żeby nie popełnić faux pas na Sri Lance?

Mieszkańcy Sri Lanki są bardzo mili i chętni do pomocy. Często sami z siebie się do nas uśmiechają, co warto odwzajemniać :)

Sri Lanka to kraj buddyjski. Wiążą się z tym pewne zasady, których należy przestrzegać będąc w świętych miejscach dla buddystów:

• W takich miejscach chodzi się boso, ostatecznie w skarpetkach, ale koniecznie należy zdjąć buty. Można je zostawiać przed wejściem do świątyni albo schować do plecaka. Większe kompleksy oferują płatne szatnie na obuwie przed wejściem
• Przed wejściem należy również zdjąć nakrycie głowy
• Nie wolno zbytnio eksponować swojego ciała. Zarówno mężczyźni jak i kobiety powinni mieć zakryte kolana oraz ramiona. Często przed wejściem do świątyń można wypożyczyć chusty, którymi można się okryć
• Bardzo dużym faux pas jest robienie sobie selfie z postaciami Buddy w tle. Jakakolwiek próba zrobienia sobie selfie z Buddą skończy się nagonką od lokalnych przewodników, często też wyproszeniem ze świątyni. Można pozować do zdjęć z Buddą pozostając przodem do niego.

Bardzo dużym szacunkiem w buddyzmie szczycą się mnisi buddyjscy. Trzeba też o tym pamiętać w autobusach miejskich, gdzie pierwszy rząd miejsc siedzących zarezerwowany jest właśnie dla nich. Jednak jeżdżąc sporo komunikacją, spotkaliśmy tylko jednego mnicha korzystającego z transportu publicznego.


Czasem też początkowe miejsca w autobusach są przeznaczone dla niepełnosprawnych oraz kobiet w ciąży. Stosowne komunikaty znajdują się na szybach obok tych miejsc.

Trzeba też wspomnieć o tym, że na Sri Lance całkiem niedawno zakończyła się wojna domowa, w maju 2009 r., która trwała aż 26 lat. Walki zostały zainicjowane przez zamieszkujących północną część wyspy Tamilów. A dokładniej przez jednostkę uznaną potem przez międzynarodowe środowiska za organizację terrorystyczną - Tamilskie Tygrysy, które chciały wywalczyć większą autonomię. Większą część wyspy, od centralnej po południowy kraniec, zamieszkują Syngalezi, którzy kontrolują obecnie główne jednostki administracyjne kraju. Konflikt został zakończony przez agresywną interwencję zbrojną, która doprowadziła do silnej eksterminacji Tamilskich Tygrysów. Niestety podczas wojny śmierć poniosło również wielu cywilów. Nie będziemy pogłębiali tego tematu, jednak trzeba zaznaczyć, że konsekwencje tego konfliktu są widoczne do dziś. Główny teren walk obejmował tereny północne wyspy, stąd też dzisiaj jest to teren mało turystyczny, ze słabą infrastrukturą, gdzie mało który turysta się zapędza. Ale oczywiście na całym Cejlonie turysta może czuć się bezpiecznie. Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o naturze i przebiegu ostatniej wojny domowej na Sri Lance polecamy Wam książkę od wydawnictwa Czarne „Do dziś liczymy zabitych. Nieznana wojna na Sri Lance” autorki F. Harrison. Nie polecamy jednak zagadywania miejscowych na ten temat. Reakcja może być różna, ponieważ sam temat nie jest czarno-biały, a po konflikcie obie nacje Syngalezów i Tamilów odsunęły się od siebie jeszcze bardziej.

Co jeszcze warto ze sobą zabrać?

• Na pewno przyda się płaszcz przeciwdeszczowy lub parasol oraz cieplejsze ubranie, jeśli planujemy podróż w rejony górskie. W tym rejonie, szczególnie we wczesnych porach, temperatura może wynieść nawet 10 stopni. Pogoda jest tam zmienna, może też nagle spaść intensywny deszcz
• Krem do opalania – na tych szerokościach geograficznych, blisko równika, słońce jest bardzo wysoko nad horyzontem, a promieniowanie ultrafioletowe naprawdę silne. Należy szczególne uważać nad wodą, która zmyje z nas środek do opalania. Pamiętajcie o regularnym smarowaniu się
• Książeczka szczepień
• Coś na ochronę głowy przed słońcem
• Lekarstwa na zatrucie pokarmowe